۰۲۱۷۴۶۳۴
تاج محل (Taj Mahal)

تاج محل (Taj Mahal)

امتیار دهید:

۴.۸ از ۱۵۰۰ امتیاز

داستان تاج محل مرمری ترین بنای جهان :

 

وقتی صحبت از تاج محل می کنیم، به یاد عشق و دلدادگی عاشق و معشوق می افتیم. عشق شاه جهان، پنجمین سلطان گورکانی هند به همسر ایرانی تبارش به نام ممتاز محل (ارجمند بانو بیگم) که در سال ۱۶۳۱ میلادی، در سفری جنگی به هنگام وضع حمل، درگذشت. این بنا، به یادبود ممتاز محل ساخته شد و چندی بعد نیز، شاه جهان در آنجا دفن شد. رابیندرانات تاگور، شاعر معروف هندی، تاج محل را با عنوان اشکی بر گونه ابدیت توصیف می کند و رودیارد کیپلینگ از آن به عنوان تجسم هر چیز ناب یاد می کند. شاه جهان درباره تاج محل گفته بود که این بنا، آفتاب و مهتاب را به گریه می اندازد. تاج محل آگرا، هندوستان را جهانی کرد و سالانه صد ها هزار گردشگری از سراسر جهان، به این محل می آیند تا آوردگاه عشق شاه جهان را به یاد همسر ایرانی اش، تماشا کنند. جایی که تاج مرمرین هند است و بخشی از افتخار ایرانیان در شهر آگرا. نام این بنا ایرانی است و افتخار فرهنگ و معماری ایرانی در سرزمین شگفتی ها به شمار می رود. این عمارت عظیم زیبا، مخلوطی از معماری ایرانی،‌ هندی و اسلامی را در خود جای داده است و گفته می شود که از مناطق مختلف دنیا، هنرمندان برای ساخت آن تلاش کرده اند. احمد لاهوی و برادرش حمید لاهوری در سده یازدهم هجری، بخشی از فرآیند ساخت این محل را در اختیار داشتند. در برخی از متون، از عیسی خان شیرازی و امانت خان شیرازی به عنوان معماران بنا یاد شده است.

 

تاج محل مرمری ترین بنای جهان

 

واژه شناسی کلمه :

 

نام تاج محل را بعضی ها با نام روضه ممتاز محل نیز یاد کرده اند و برخی بر این نظر هستند که تاج محل، مخفف ممتاز محل است و پیتر ماندی، سیاح اروپایی قرن هفدهم میلادی نیز در نوشته های خود، از تاج محل، ملکه دربار گورکانی یاد کرده است. گیوین هامبلی، نویسنده کتاب شهرهای هندوستان گورکانی، درباره ریشه های ایرانی تاج مجل، معتقد است که نخستین و پایدار ترین برداشتی که یک دانش پژوه رشته معماری اسلامی با تماشای این بنای یادبود در ذهنش ایجاد می شود، همین کلمه است.

 

واژه شناسی کلمه ، زیما سفر


معماری تاج محل :

 

در این بنای عظیم و زیبا، یکی از باشکوه ترین و منحصر به فرد ترین بناهای جهان را مشاهده می کنیم که تماما از مرمر ساخته شده و معماری عصر صفوی به خوبی در آن قابل مشاهده است. بنا به طرز شگفت انگیزی متقارن ساخته شده و از هر چهار طرف از آن، می توان تصویر آینه ای به دست آورد. در سال ۲۰۰۷ میلادی، در فهرست عجایب هفت گانه جهان قرار گرفت که همین امر کافی بود که سالانه بیش از 7 میلیون گردشگر از آن دیدن کنند.این بنای مرمرین، در حاشیه جنوبی رودخانه یامونا در شهر آگر هند قرار دارد. جایی که چند برابر جمعیت این شهر، سالانه از سراسر دنیا، عاشقان تاج محل به این نقطه می آیند تا یکی از شگفتی های هند را در اقلیم عجایب، به تماشا بنشینند. این مجموعه از نظر بسیاری، برترین مجموعه معماری مغولی بوده و به طور گسترده ای به عنوان گوهر هنر اسلامی در هندوستان شناخته می شود. تاج محل، یکی از ۵۰ مقصد گردشگری پر مخاطب جهان است که همچون برج ایفل پاریس و دیوار چین و برج پیزای ایتالیا، شهرت جهانی دارد. تاج محل، در محدوده وسیعی ساخته شده است که وسعتش هفده هکتار بوده و شامل بخش هایی چون مقبره، مسجد، مهمان خانه و چهار باغ است. ساخت تمام مجموعه ۲۲ سال به طول انجامید و به واسطه دقت و تقارن بالا و بنای مرمری سپید رنگ، نظر های بسیاری را به خود جلب کرده است. در سال ۱۹۸۳ میلادی، یونسکو این اثر سرزمین شگفتی ها را در فهرست میراث جهانی قرار داد.

 

معماری تاج محل ، زیما سفر


داستان عشق شاه جهان به ممتاز محل :

 

شاهزاده زیبا روی ایرانی که پیش از ازدواج بانو بیگم نام داشت، در سن ۱۹ سالگی، به عقد شاه جهان درآمد و او را ممتاز محل نامیدند. لقبی که باعث شد بانو بیگم، دومین همسر شاه جوان شود. زندگی مشترک ممتاز محل با شاه جهان، هجده سال به طول انجامید و حاصل این ازدواج، چهارده فرزند بود. علاقه زیاد شاه گورکانی به همسر ایرانی اش سبب شد تا در بسیاری از سفرها، او را با خود همراه ببرد. گفته شده است که ممتاز محل در حین تولد چهاردهمین فرزند خود، در حالی که سی و نه سال داشت، دار فانی را وداع گفت و شاه جهان را برای همیشه عزا دار کرد. سوگی که سبب شد، یکی از زیباترین مناطق جهان، به یاد همسر شاه جهان ساخته شود و تاجی بر آگرا و سرزمین شگفتی ها شود.

 

داستان عشق شاه جهان به ممتاز محل ، زیما سفر


داستان ساخت تاج محل :

 

ساخت تاج محل نیز داستان جالب توجهی دارد. محل قرار گیری تاج محل، در جنوب شهر آگراست و این محل، در ازای قصری بزرگ که در مرکز شهر آگرا به ماهاراجه جای سینگ هدیه شد، به تملک شاه جهان در آمد. این زمین، مساحتی در حدود ۱ هکتار داشت و از آن جا که زمین مسطحی نبود،‌ قسمت های بلند زمین را حفر کردند تا قسمت پست را با خاک پر کرده و زمینی با ارتفاع ۵۰ متر بالای سطح رودخانه ایجاد شود. در زمین مقبره،‌ چاه هایی حفر شد و آن ها را با سنگ و قلوه پر کردند تا بدین سان، پی ها و ستون های مقبره ایجاد شود. به جای بامبو،‌ در ساخت تاج محل از داربست های آجری بزرگ استفاده شده است. داربست هایی که به قدری عظیم بود که گفته شده، باز کردن و جدا کردنش، مدت ها زمان برد. برای ساخت تاج محل، مصالح از سراسر هند و قاره کهن جمع آوری شد و صدها فیل برای حمل و نقل مصالح استفاده گردید تا مرمر سفید شفاف از ماراکانا در راجستان و یشم سبز و کریستال چینی، در ساخت بنا استفاده شود. فیروزه های تبتی در کنار سنگ لاجورد افغانستان و یاقوت کبود سریلانکا و عقیق جگری عربستان، از دیگر جواهراتی بود که در ساخت بنا به کار رفته است. تاج محل را باید جشنواره ای از رنگ و عشق و شکوه و دردانه های قیمتی دانست که بخاطر دردانه شاه جهان، آگرا را جهانی کرد. گفته شده که برای حمل و نقل سنگ های مرمر و دیگر مصالح ساختمانی به محل ساخت مقبره، سطوح شیب دار ۱۵ کیلومتری استفاده می شد و سنگ ها را درون واگن هایی مخصوص قرار می دادند و گروه های بیست راسی از گاوها، آن ها را می کشیدند. پس از آن، از یک سیستم نخ و قرقره برای بالا کشیدن بلوک های سنگین بهره می بردند.

 

داستان ساخت تاج محل ، زیما سفر


گشتی در تاج محل :

 

همانطور که گفتیم تاج محل از بخش هایی به نام مقبره، مسجد و مهمان خانه، باغ تاج محل و دروازه تشکیل شده است. در انتهای شمالی باغ،‌ مقبره تاج محل بر روی سکویی مرمین قرار گرفته است.مهم ترین بخش تاج محل، ساختمان مقبره است. مقبره، سازه ای وسیع و از جنس مرمر سفید بوده که بر روی میدانی از ازاره، به صورت متقارن و به همراه ایوان ساخته شده است. بر بالا مقبره، گنبدی بزرگ به همراه گلدسته به چشم می خورد که عناصر معماری آن مانند مقبره های مغولی، از اساس، پارسی است. 4 مناره سفید به ارتفاع چهل متر، در چهار گوشه سکو قرار گرفته‌اند که حال پس از گذشت بیش از سه قرن از عمر بنای تاج محل، دیگر مانند گذشته صاف نیستند. گرچه مناره ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا اندکی به سمت بیرون سکو تکیه داشته باشند تا به مواقع زلزله و ریزش احتمالی، به دور از تاج مرمرین فرو بریزند. با دقت به شکل مناره ها، به علاقه شدید معمار به تقارن خواهیم رسید. هر مناره توسط دو بالکن در بخش های میانی سازه، به سه بخش مساوی تقسیم شده است. آخرین بالکن در بالای مناره دیده می شود که محل قرار گیری مؤذن بوده است.

 

گشتی در تاج محل ، زیما سفر


باغ تاج محل  نماد باغ ایرانی :

 

قبلا در گفتاری، درباره باغ های ایرانی صحبت کردیم و مختصات و ویژگی های مربوط به باغ های ایرانی معرفی شد. در تاج محل، چهار باغ به وسعت سیصد متر مربع احداث شده که الگو گرفته از معماری باغ ایرانی است. هر یک از این چهار باغ، با استفاده از مسیرهای باریکی به شانزده باغچه گل نقسیم شده و حوضی وسط آن به رسم باغ های ایرانی، مشاهده می شود. جایابی حوض به گونه ای بوده است که شما بتوانید همچون چهل ستون اصفهان، انعکاس مقبره را در آن مشاهده کنید. این حوض را حوض کوثر هم می نامند و مسلمانان از آب آن برای وضو گرفتن استفاده می کنند. در هر طرف، راه ها و ردیف هایی از درختان و آبنماها به چشم می خورد. سبک ساخت چهارباغ ایرانی ابتدا توسط بابُر، نخستین امپراتور مغولی هندوستان به این کشور معرفی شد. چهارباغ ایرانی خود بر اساس تصویری که از بهشت رایج بوده ساخته شده است. چرا که بر اساس متون اسلامی دوره مغول، بهشت باغ وسیعی است که توسط چهار رود به چهار بخش تقسیم می شود. این چهار رود از چشمه و کوهی مرکزی سرچشمه می گیرند و باغ را به چهار بخش شرقی، غربی، شمالی و جنوبی تقسیم می کند.

 

باغ تاج محل نماد باغ ایرانی ، زیما سفر


تاج محل در طلوع و غروب :

 

تماشای طلوع آفتاب بر فراز مقبره سپید گون هندوستان بسیار جذاب است و در لحظاتی می توان، انعکاس رنگین خورشید و آسمان را بر روی تاج محل مشاهده کرد. از جمله دیگر اوقات دل انگیز برای تماشای تاج محل، غروب آفتاب است که تصویری رویایی از شکوه شاه جهان را می توان به نظاره نشست. به هر حال، هندوستان گرم،‌ در شش ماهه دوم سال، فرصت بهتری برای گردش در اختیار علاقمندان قرار می دهد و به نظر می رسد، اگر قصد سفر به این دیار دارید، شش ماهه دوم زمان بهتری باشد. بازدید از تاج محل در روز و شب،‌ هزینه ثابتی دارد که برای گردشگران خارجی، حدود ۸۰۰ روپیه است. افراد زیر ۱۵ سال نیز به تهیه بلیط نیاز ندارند.

 

تاج محل در طلوع و غروب ، زیما سفر

۲۱ آبان ۱۳۹۶

نظرات کاربران